9. W epoce odrodzenia doszło też do rewolucji w Kościele – odkrywanie na nowo Boga przez indywidualną interpretację Biblii. 5. Główni przedstawiciele w Europie 6. 1. Erazm z Rotterdamu (1467-1536) - urodzony w Holandii, zakonnik, filolog i filozof. Głosił zasadę, że kościół jest dla człowieka, a nie człowiek dla kościoła.

Związek Literatury i sztuki w modernizmie. Na czym polega związek Literatury i sztuki w modernizmie??przykłady Modernizm, Młoda Europa, Młoda Polska, neoromantyzm, symbolizm - istnieje bardzo dużo nazw którymi można określać okres końca XIX w. Jednak są to tylko nazwy i nie powinny być dla nas najważniejsze. Prawdziwy problem tkwi w tym czy epoka ta rzeczywiście niosła ze sobą jakieś nowoczesne wartości, na co wskazuje pierwsza nazwa, czy też była tylko zmodyfikowaną kopią jednej z poprzednich epok, o czym świadczy druga. Myślę, że jak w większości przypadków prawda leży gdzieś po środku. Najłatwiej błąd popełnić można używając określenia neoromantyzm w stosunku do całości zjawisk w sztuce. Szczególnie dowodzi temu architektura, którą w ostatnich latach XIX w. najpowszechniej reprezentował styl nazywany secesją. Ma on niewiele wspólnego z królującym w romantyzmie neogotykiem. Z jednej strony widzimy nowe, wyzwolone, często radosne kształty, kolorowe mury, budowle pozbawione symetrii. Z drugiej zaś szare, strzeliste, przygnębiające, molochy przeniesione w niemal niezmienionej formie z średniowiecza. Wprawdzie w obu epokach bardzo popularna była stojąca w opozycji do pozytywistycznej praktyczności, bogata ornamentyka, szczególnie widoczna w architekturze wnętrz, ale była tylko jednym z szczegółów składającym się na ogólny wizerunek stylów, więc nie zmienia to faktu, że architektura jest tą dziedziną sztuki, która odróżnia romantyzm od modernizmu. Również malarstwo, chociaż w mniejszym stopniu, wskazuje na odmienność tych dwóch epok. Wynika to z przełomu impresjonistycznego, który dokonał się w latach siedemdziesiątych XIX w. Od tamtego momentu powstało wiele nowych technik malarskich, które nie miały żadnych odpowiedników w czasach wcześniejszych. W modernizmie tworzyli głównie impresjoniści, secesjoniści i symboliści. Porównując obrazy tych dwóch epok możemy jednak zauważyć dość istotne podobieństwo. Tkwi ono nie w sposobie malowania, ale w tematyce i w podejściu artysty do sztuki. Nie dokładne przedstawienie rzeczywistości jest dla niego najważniejsze, ale oddanie uczuć i pewnego, trudnego do uchwycenia klimatu. W dodatku klimat ten w obu epokach jest zadziwiająco podobny. Może mniej widać to u francuskich impresjonistów, ale za to wyraźnie odczuwa się, patrząc na obrazy Malczewskiego czy Wyspiańskiego. Zupełnie inna sytuacja panuje w muzyce modernizmu. Tam określenie neoromantyzm nie budzi żadnych wątpliwości i jest powszechnie stosowane. Tyle, że nie obejmuje ono całości zjawisk muzycznych epoki, ale tylko jeden z nurtów. Styl ten zrodził się w Niemczech i wpływał na kompozytorów całej Europy. Muzyka tworzących w duchu neoromantyzmu Wagnera, Brucknera, Wolfa - czołowych kompozytorów tamtych czasów charakteryzowała wzniosłość i patetyka. Najważniejszym, decydującym wyznacznikiem epok jest zawsze literatura. Problem z literaturą modernizmu polega na tym, że jest ona bardzo różnorodna i pełna sprzeczności. Dobitnie pokazuje to L. Staff który był sztandarowym przedstawicielem nurtu dekadenckiego, a już po kilku latach aktywnie propagował wzorce antyczne i klasycystyczne. Nie mniej jednak zaistniało pod koniec XIX w. wiele zjawisk, które pozwalają modernizm nazwać neoromantyzmem. Podobieństwo tych epok wzmacniane jest dodatkowo przez kontrast jaki obie tworzyły z dzielącym je pozytywizmem. Bez wątpienia szalenie ważny wpływ na charakter zarówno romantyzmu, jak i modernizmu miał stosunek do nauki. Historia powtórzyła się niemal w nie zmienionej formie. Oto po bujnym rozwoju, wspaniałych odkryciach okazuje się, że nauka musi nagle ustąpić mistycyzmowi, okultyzmowi, parapsychologii, intuicji. Podejście takie w obu epokach miało mocne podstawy filozoficzne. W romantyzmie tworzył je przede wszystkim Schelling, w modernizmie Bergson. Odbiło się to bardzo wyraźnie w twórczości ówczesnych pisarzy. Doskonale znane są Mickiewiczowskie zjawy, bądź diabły Słowackiego. Teraz pod koniec XIX w. bohaterami literackimi znowu stają się postacie nie z tego świata. Baudelaire w swojej poezji wychwalał szatana, Wyspiański wzorując się na Dziadach umieścił w Weselu duchy zmarłych przodków. Drugą cechą łączącą obie epoki była wizja poety. Nie był on zwykłym człowiekiem. Nie mieścił się w ramach społecznych. Na jego barkach spoczywało trudne zadanie ujawniania prawd tego świata. Był swego rodzaju kapłanem. Takie poglądy przedstawiają Mickiewicz w Małej improwizacji, Baudelaire w Albatrosie, Przybyszewski w Confiteor. Każdy z tych trzech artystów pokazuje ten problem trochę inaczej. Jeden stawia poetę na równi z bogiem, drugi pokazuje go jako nie pasującego do społeczeństwa, trzeci zupełnie oddziela go od publiki, ale u wszystkich najważniejsze jest, że stanowi on jednostką odrębną, należy do innego, lepszego gatunku. Naturalną konsekwencją takich poglądów była zupełna zmiana popularności różnych gatunków literackich. Wprawdzie fenomen powieści nie zdążył jeszcze do końca przeminąć i nadal była ona chętnie czytana, ale to właśnie poezja, podobnie jak w romantyzmie, stała się najważniejszym środkiem wyrazu. Do łask powrócił również niemal nieobecny w pozytywizmie, a jakże powszechny na początku XIX w. dramat. W Polsce najwybitniejszym kontynuatorem tradycji Krasińskiego, Słowackiego i Mickiewicza był Stanisław Wyspiański. Jego najsłynniejsze dzieło - Wesele wiele motywów czerpie z romantycznych Dziadów. Dwoma głównymi nurtami końca XIX w. były symbolizm i dekadentyzm. Jeśli przyjrzymy się dokładniej to zobaczymy, że ich zalążki znajdują się właśnie w romantyzmie. Praojca symbolizmu w Młodej Polsce widziano w Słowackim. I. Matuszewski, wskazuje na niego jako na poetę, który "często posługiwał się metodą sugerowania stanów psychicznych za pomocą obrazów wywołujących skojarzenia nastrojowe. Z kolei tak powszechne naśladowanie technik Słowackiego wynikało z pewnej legendy, która wyrosła wokół jego osoby. Przez wielu Polaków uznawany był za duchowego patrona modernizmu. Widzieli w nim samotnego indywidualistę, cierpiącego artystę, który był przecież wzorem osobowościowym nie tylko romantyzmu, ale także epoki końca wieku. Dekadentyzm jako drugi nurt również nie był niczym nowym. Z bardzo podobnymi postawami, tyle że w nieco łagodniejszej formie, mieliśmy do czynienia prawie sto lat wcześniej, kiedy to w Europie zapanował werteryzm. Tak samo jak dekadentyzm objawiał się odczuciem niesprawiedliwości istniejących norm społecznych, poczuciem wyobcowania wśród społeczeństwa, wiecznym niepogodzeniem się ze światem. Tak samo dekadenci jak i "werteryści" szukali ukojenia w kontemplowaniu natury, sztuki i piękna. I tak samo często ukojenia tego nie znajdowali, więc jedyne wyjście widzieli w samobójstwie. Widać więc wyraźnie, że romantyzm i modernizm mają ze sobą wiele wspólnego, zwłaszcza w dziedzinie literatury. Oczywiście istnieją także liczne różnice pomiędzy tymi dwoma epokami, ale nie zmienia to faktu, iż są one sobie najbliższe. Tak więc mowa o neoromantyzmie jest w znacznej mierze uzasadniona, zwłaszcza kiedy uświadomimy sobie, że przedrostek neo- oznaczy nowy. Nowy romantyzm wcale nie musi, a wręcz nie powinien być dokładną kopią oryginału. Używając określenia neoromantyzm trzeba również pamiętać, że nie jest on synonimem modernizmu. Ten drugi określa epokę wkładając ją w ramy czasowe, pierwszy określa styl tej epoki, a dokładnie jeden z nich.

O ‘przymiotach towarzyszy albo kierowników’ wyjazdów edukacyjnych młodzieży w epoce nowożytnej – w świetle literatury apodemicznej i wskazówek rodzicielskich December 2020 DOI: 10.

Ściąga Onet Wiedza Podstawy filozoficzne epoki modernizmu Napisano: 08:54 Młoda Polska Fryderyk Nietzsche:- głosił kult indywidualizmu;- wyrażał przekonanie o „przewartościowaniu wszystkich wartości” – odrzucenie zasad moralnych sprzecznych z interesem silnych jednostek;- był za uprzywilejowaniem jednostek silnych i wartościowych; uważał, że nie powinny one ponosić odpowiedzialności moralnej za swoje czyny i mają prawo odrzucać to, co nie sprzyja ich rozwojowi;-Czytaj więcej w: Poradniki z kategorii

Co Platon zapoczątkował, to ujął systematycznie jego następca. Arystoteles, polihistor starożytności, zachował Platońskie zamiłowanie do zagadnień najogólniejszych, ale również upodobał sobie w badaniach szczegółowych; jego własna różnorodna praca musiała pobudzić go do dokładniejszego oddzielenia filozofii od innych nauk.

Filozoficzne źródła kultury modernizmu. Na wybranych przykładach omów związki literatury i filozofii tego okresu. Modernizm to jedna z nazw kultury przełomu XiX i XX wieku, określonej jako Młoda Europa czy Młoda Polska. Jak w każdej epoce, wiele dzieł wywodzi się z filozofii, które odzwierciedlają się w utworach literackich tego czasu? Termin ten przede wszystkim używany był na określenie lat 1890 – 1900. Filozofię modernizmu cechowało dążenie do odrębności Najbardziej znaczącym nurtem filozoficznym był Schoenhaneryzm, a jego nazwa pochodzi od twórcy- Autora Schopenhauera. Była to bardzo pesymistyczna koncepcja, określająca życie jako pasmo nieszczęścia i cierpienia. Człowiek nigdy nie osiągnie szczęścia, chociaż do niego ciągle dąży, a ludzkie życie jest bezsensowne i bezcelowe, bo zawsze kończy się śmiercią. Człowiek jest zagubiony w świecie pełnym zła i cierpienia i chciałby uciec od tej nieczystości w Nirwanę, stan niebytu i nieczucia. Życie ludzkie jest beznadziejne, kierują nim ślepe popędy, których działanie nie jest podporządkowane żadnemu celowi i wywołuje u człowieka poczucie niezaspokojenia i niezadowolenia, istotę ludzkiego życia stanowi cierpienie, świat jest dla człowieka piekłem, szczęście jest nieosiągalne, dlatego należy się odseparować od społeczeństwa i zrezygnować z działania, ukojenie cierpienia właściwego człowiekowi przynosi filozofia, sztuka i religia, które to dziedziny zapewniają możliwość kontemplacji Filozofia ta stała się podstawą pesymistycznej postawy wobec życia zwanej dekadentyzmem, a wyrażająca się biernością i zniechęceniem człowieka końca wieku, smutnym nastrojem, przygnębieniem, melancholią, poczuciem zagrożenia, że ludzkość znajduje się w niebezpiecznym momencie historycznym, apatia, nuda, zniechęcenie, Taka postawa widoczna jest w wierszach młodopolskiego poety, Kazimierz Przerwy- Tetmajera. W wierszu Koniec wieku przedstawia on dorobek wszelkich wartości, a człowiek jest jak mrówka, która ma walczyć ze złem świata, można tylko opuścić z rezygnacją głowę. W Hymnie do Nirwany poeta ukazuje obrzydliwości świata i chęć ucieczki od niego w taki stan, w którym może nic nie czuć ani nie widzieć. Wysławianie stanu niebytu. Charakterystyka ludzkiego życia: podłość, złość, nikczemność, cierpienie, zło, niesprawiedliwość społeczna. Podmiot liryczny czuje do tego wstręt. Świadomość konieczności bytu, który skazuje go na wieczne cierpienie. Kształt modlitwy. Nirwana to jedyne wyobcowanie z życia, cierpienia, ludzkich wad, które odbierają ludziom sens bytu. Nie wierzy w moc religii, odrzuca ją. Tęsknota za unicestwieniem. Dekadentyzm widoczny jest także w wierszu Leopolda Staffa Deszcz jesienny. Pojawia się tu obraz niesprawiedliwości, cierpienia, śmierci i ludzkich tragedii. Świat jest tak zły, że aż szatan płacze nad swoim dziełem. Dominuje w nim melancholia, smutek oraz pesymizm. Jest to utwór zarówno impresjonistyczny, jak i symbolistyczny. Podmiot liryczny opisuje ponury, deszczowy dzień wyrażając przy tym swoje własne uczucia oraz przelotne wrażenia wywołane jesienią. Nie ma w nim miejsca na dobro ani miłość, a ponury nastrój wiersza spotęgowany jest przez melancholijny refren utworu. Filozofia Shopenhamera podkreśla wartość sztuki, która jest wartością samą w sobie i nie może być tworzona dla prostych ludzi. Twórcy sztuki są odrzuceni przez społeczeństwo i nierozumiani przez ludzi. O tym mówi wiersz Przerwy- Tetmajera Evviva l’, arte, czyli Niech żyje sztuka podkreśla on znaczenie sztuki, w której można znaleźć spokój, chociaż artyści cierpią biedę i odrzucani są przez społeczeństwo. Już w pierwszej strofie ukazuje dekadencki sposób myślenia – życie jest niewarte nawet splunięcia. W ten sposób identyfikuje się ze społeczeństwem, których dotyka bieda i zły los W literaturze epoki modernizmu widoczne są także założenia filozofii Nietzschego, który głosił kult silnej jednostki. Uważał, że tylko tacy ludzie powinni coś znaczyć, a człowiek słaby nie prawa bytu. głosił, że jedynie słuszną zasadą jest działanie "poza dobrem i złem", domagał się wolności absolutnej dla jednostek wyjątkowej (nadludzie) – prawa działania nadludzi poza dobrem i złem – teoria ‘rasy panów’. Człowiek powinien pracować nad sobą, walczyć z przeciętnością i słabością. Taką tematykę porusza wiersz Leopolda Staffa Pt. Kowal. Człowiek, jak kowal, powinien hartować swoje serce, aby stało się cytuję: mężne, dumne, silne. Jeśli człowiek będzie słaby, to inni go zniszczą i pokonają, dlatego należy walczyć z chorobami i słabością ducha. Kowal , jest wierszem kontrastowym wobec Deszczu jesiennego, można powiedzieć: antydekadencki, ukazujący konieczność kierowania się w życiu siłą i bezkompromisową odwagą, tylko wtedy życie ma sens (dostrzega się w tym motyw wzięty z filozofii Nietzschego Jak widać, filozofia i literatura epoki Młodej Polski są ze sobą bardzo związane, a w utworach modernistach wyraźnie odbijają się filozoficzne tendencje epoki?

kach i w Europie Zachodniej czy nawet w krajach anglosaskich i w Skandynawii9. Koncepcje modernizmu w Polsce Precyzyjnymi opisami modernizmu jako zjawiska w historii literatury polskiej były dotychczas jedynie koncepcje K. Wyki, H. Markiewicza oraz J.J. Lipskiego. Wszystkie one były jednak ograniczone do literatury okresu Młodej Polski. Mimo

Romantyzm, pozytywizm, modernizm… Download Report Transcript Romantyzm, pozytywizm, modernizm… Temat: Porównanie stosunku modernistów, romantyków i pozytywistów do natury, cywilizacji oraz świata. Romantyzm WALKA „Wolność wiodąca lud na barykady ” Eugène Delacroix MIŁOŚĆ „Pocałunek”- Francesco Hayez Ramy czasowe Poprzedzające epokę tendencje preromantyczne pojawiły się już w latach 70. XVIII w. (literatura angielska, francuska, niemiecka). Jednak za początek nowego okresu uznaje się wybuch rewolucji francuskiej (1789), a koniec przypada na Wiosnę Ludów (1848-1849). W Polsce datą rozpoczynającą romantyzm jest rok 1822, czyli wydanie debiutanckiego tomu poezji Adama Mickiewicza pt. ,,Ballady i romanse”, natomiast koniec epoki wyznacza klęska powstania styczniowego (1864). Romantyzm rozwinął się… Na fali ruchów wolnościowych wyzwolonych przez Wielką Rewolucję Francuską (1789). Walił się stary porządek feudalny, a tworzył nowy ustrój zwany burżuazyjnodemokratycznym. Dotychczasowe autorytety legły w gruzach, a hasła rewolucjonistów stały się inspiracją dla artystów. ,, Wolność wiodąca lud na barykady ” Eugène Delacroix Nowe pokolenie, czyli bohaterowie romantyczni. - zbuntowani zafascynowani tym co mroczne i tajemnicze kwestionujący oświeceniową wiarę w potęgę rozumu ludzkiego nierozważni zwykle dobrze wykształceni PRZYKŁAD „Cierpienia młodego Wertera” „Dziady” Romantyczna wizja świata: NATURA Romantycy z fascynacją wsłuchiwali się w głos natury. Była ona dla nich wielką inspiracją, co dostrzegamy w wielu utworach ówczesnych twórców. Była to także ucieczka przed ułomną i sztuczną rzeczywistością. Natura skrywała w sobie to czego szukali romantycy, czyli tajemniczość i nieprzewidywalność . „Sonety krymskie” „Lilije” „Świtezianka” „Pan Tadeusz” CYWILIZACJA I ŚWIAT Romantycy poszukiwali nowych dróg poznania i myślenia. Doceniali głównie to co irracjonalne. Nastąpił kryzys oświeceniowej wiary w rozum, naukę i prawdę. Pojawiło się nowe pojęcie narodu. Podkreślano, że wartości państwa stanowią ludzie, ich obyczaje, tożsamość i prawa. Fascynowano się ludowością. Powracano do dawnych legend, wierzeń i inspirowano się średniowieczem wykorzystując motywy grozy i fantastyki. Nauka w romantyzmie: Państwowy Uniwersytet w Wilnie, założony w 1579 • Rozkwit Uniwersytetu przez króla Polski Stefana Batorego jako Akademia i Uniwersytet Wileński Wileńskiego • Tajne związki młodzieży wileńskiej (filomaci i filareci) • Skonstruowanie lampy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza • Uruchomienie pierwszej linii telegraficznej Pozytywizm NAUKA PRACA „Walcownia żelaza” – Adolph von Menzel Ramy czasowe: Kolejną, po romantyzmie, epoką w kulturze i sztuce jest pozytywizm., który najpierw rozwinął się w połowie XIX wieku we Francji. Jednak za jego początkową datę można uznać rok 1863, ponieważ powstanie styczniowe spowodowało istotne zmiany w świadomości społecznej, a następnie w literaturze i sztuce. Geneza… … wiąże się z sytuacją gospodarczą i społeczną Francji. Rozwijał się ustrój kapitalistyczny i burżuazja oraz nastąpił szybki rozkwit nauk ścisłych. Zaczęto powracać do epoki uznającej wiedzę i rozum za najważniejsze wartości. DARWINIZM Tak nazywa się prąd myślowy, powiązany z zagadnieniami ewolucji gatunków sformułowanymi w 1859 roku przez Karola Darwina. Ta teoria uzasadniła zachodzące w danej grupie społecznej zmiany, doborem naturalnym i nieustanną walką o byt. Ów prąd myślowy bardzo silnie oddziaływał na kulturę drugiej połowy XIX wieku. Karykatura Darwina Światopogląd Praca organiczna u podstaw Szerzenie oświaty wśród najbiedniejszych, aby stali się pełnoprawną częścią społeczeństwa. Współpraca całego społeczeństwa, wszystkich warstw dla dobra kraju. Dużą wagę przykładano do kształcenia i podwyższenia standardów życia . Kult nauki Kult pracy „Bogaćcie się.” Pozytywiści w przeciwieństwie do romantyków interesowali się dobrem ogółu społeczeństwa i swoją pracę opierali na wspólnym działaniu ( Karol Darwin- filozofia organiczna). Mieli świadomość ciągłych zmian w świecie. PRZYKŁAD „Lalka” Bolesław Prus Emancypacja kobiet Było to zwiększenie udziału kobiet w życiu publicznym, zapewnienie dostępu do szkół, aktywności zawodowej. Powstały pierwsze zorganizowanie związki kobiet. Kobiety wreszcie mogły osiągnąć niezależność życiową. Wzorzec osobowy „Nad Niemnem” (Marta, Justyna), „Marta” – Eliza Orzeszkowa Asymilacja Żydówpolegała na integracji Żydów mieszkających w Polsce ze społeczeństwem polskim. Scjentyzm-dzięki wiedzy i nauce można lepiej zrozumieć procesy i problemy społeczne. Utylitaryzmużyteczność dla społeczeństwa. Nauka a odkrycia w pozytywizmie: • • • • • • • „Kurs filozofii pozytywnej” - A. Comte Premiera „Halki” – S. Moniuszko Działalność Szkoły Głównej Warszawskiej „O powstaniu gatunków”- K. Darwin Ukończenie budowy Opery Paryskiej Wynalezienie telefonu (A. G. Bell) Wynalezienie szczepionki przeciwko wściekliźnie (L. Pasteur) Realizm i naturalizm Polegał na przestawieniu świata takiego jaki jest naprawdę, bez zbędnego upiększania. Wszystko miało być zgodne z rzeczywistością, faktami historycznymi i społecznymi. Przykład „Kamieniarze” – Gustave Courbet Inteligencja Tak określano grupę społeczną, która pojawiła się w XIX- wiecznej kulturze. Byli to ludzie wykształceni, bez korzeni arystokratycznych. Było to charakterystyczne dla Europy wschodniej, gdzie pojawiło się zapotrzebowanie na specjalistów. Inteligencję łączył styl życia, wzorce kulturowe, wartości i prestiż społeczny. „Doktor Dwernicki z żoną przy fortepianie” - Stanisław Dębicki Modernizm NOWOCZESNOŚĆ W. Gropius, budynek Bauhausu wDessau-Roßlau ŻYCIE I POPĘDY CZŁOWIEKA Jacek Malczewski - Zatruta studnia (Chimera). „Modernisme”, czyli nowoczesność… Modernizm to określenie ogółu kierunków awangardowych w literaturze i sztuce w okresie 1880 – 1910, przeciwstawiających się realizmowi i naturalizmowi, wyrażających dezaprobatę wobec moralności mieszczańskiej, w dziełach kładących nacisk na indywidualizm, symbolizm, estetyzm. To także jedna z wielu nazw Młodej Polski lub jej pierwszego dziesięciolecia, odznaczająca się:  dążeniem do oryginalności,  innowacyjności,  krytycznym stosunkiem do tradycji i dokonań przeszłych epok. Dwie teorie modernizmu: Artur Schopenhauer Fryderyk Nietzsche Artur Schopenhauer U podstaw całej rzeczywistości leży wola: irracjonalny, ślepy pęd Wola nigdy nie może być zaspokojona, a to prowadzi do cierpienia Ból istnienia można złagodzić przez wyzbycie się pragnień (nirwana), współczucie dla innych cierpiących lub kontemplację piękna w sztuce ,, Jak człowiek dźwiga własne ciało, a ciężaru jego nie czuje, tak nie dostrzega własnych błędów” Artur Schopenhauer Fryderyk Nietzsche  Życie jest najwyższą wartością  Tradycyjna moralność (moralność niewolników) ogranicza życie  Ludzkość musi odrzucić chrześcijaństwo, które hamuje jej rozwój  Ideałem jest nadczłowiek- jednostka kierująca się wolą mocy  Jednostka nie powinna poświęcać się dla społeczeństwa IMPRESJONIZM …. to kierunek w malarstwie i literaturze ukształtowany we Francji w drugiej połowie XIX wieku. Nazwę zaczerpnął od tytułu obrazu Claude’a Moneta „Impresja – wschód słońca” i w języku francuskim oznacza odciśnięcie, wrażenie, indywidualny, przelotny stan uczuć (impression). Choć na początku odnosił się głównie do malarstwa, z czasem został przeniesiony także do literatury Młodej Polski. Terminem tym określa się poezję o charakterze nastrojowym. Dzieła impresjonistyczne cechuje subiektywizm. W malarstwie stosowano techniki oddające wrażenia świetlne, zaznaczające grę światłocieni, rozmyte kontury. Operowano barwą, używano jedynie czystych kolorów. SYMBOLIZM Był wykorzystywany głównie w plastyce. Głoszono, że dzieło artystyczne ma ukazywać problemy duchowe człowieka. Te sfery ludzkich problemów nierozwiązywalnych drogą intelektualną. Nawiązanie do intuizmu. Tematem była abstrakcja, niepoznane, tajemnicze. Środek artystyczny to symbol (przedmiot, sytuacja, obraz, który poza naturalnym znaczeniem krył metaforyczny sens). Obraz Malczewskiego pt: ”Śmierć”. NATURALIZM  biologizm a) utożsamianie społeczeństwa z organizmem żywej istoty b) pojmowanie człowieka jako cząstki natury, człowiek zdeterminowany jest przez prawa natury c) pojmowanie życia jako wiecznej walki o byt  postawa uczonego i badacza, który wiernie odzwierciedla życie odebrane zmysłami, wierność szczegółów  maksymalny obiektywizm, bez własnych ocen odautorskich, autor rejestruje i pokazuje  brak tematów tabu, zakazanych, wszystko powinno znajdować odzwierciedlenie w sztuce Naturalizm ubezwłasnowolnia człowieka poprzez prawa natury. „Germinal” (narodziny świadomości społecznej). ARCHITEKTURA W architekturze dominował realizm i secesja. Inspiracją dla architektów było malarstwo. Monet w cyklu obrazów Katedra z Rouen wykazał, że, pokazując tę samą budowlę w różnych porach dnia, można uzyskać zupełnie inny efekt. Na przełomie wieków powstało dzieło, które dopiero w roku 1972 uznano za zabytek. Jest to wnętrze restauracji liońskiego dworca kolejowego w Paryżu, zdobione neorenesansowymi stiukami, lampami i boazerią. Na ścianach wymalowano widoki miast francuskich. Impresjonistyczny w szczegółach charakter ma teatr w Orange Pierre Maignona. Do tego samego stylu należą freski z życia ludu hiszpańskiego w sali bibliotecznej Hispanic Society w Nowym Jorku. Wczesny modernizm: Berlage, Giełda w Amsterdamie Wczesny modernizm: M. Berg, Hala Stulecia we Wrocławiu Modernistyczna emancypacja Przełomowym momentem w walce o równouprawnienie kobiet i mężczyzn była tzw. „pierwsza fala feminizmu" — czyli powstanie w Wielkiej Brytanii na przełomie XIX i XX wieku ruchu sufrażystek, który domagał się przyznania kobietom praw wyborczych oraz możliwości ich uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym „Metafizyka płci" głoszonej przez Stanisława Przybyszewskiego, który w 1898 r. zaszczepił w środowisku krakowskiej bohemy podstawowe tezy filozofii podporządkowującej ludzką egzystencję sile wszechogarniającego erotyzmu. Kobiety muszą pracować, aby zapewnić byt rodzinie, aby przeżyć. W okresie tym powraca do literatury temat miłości. Zwątpienie i niewiara, rozpacz egzystencjalna, poczucie bezsiły i tęsknota do unicestwienia Pierwsze pokolenie młodopolan zastało już sytuację kryzysową. Kryzys ten opierał się przede wszystkim w niewystarczalności siły rozumu do poznania rzeczywistości. Następuje zwątpienie w role rozumu jako pomocy w rozstrzyganiu egzystencjalnych problemów. Młode pokolenie dostrzega upadek ideałów, ducha i sztuki. Na początku lat 90. Stanisław Przybyszewski powiedział: “My, późno urodzeni, przestaliśmy wierzyć w prawdę”. ,,Błędne Koło” Jacek Malczewski Porównanie (romantyzm a pozytywizm) Przedstawione wcześniej informacje dotyczące tych dwóch epok pozwalają nam na dokładne ich porównanie. Dostrzegamy, że były to bardzo sprzeczne ze sobą epoki. Romantyzm można powiązać z filozofią uczucia, duszy, wiary, a z kolei pozytywizm opierał się na wiedzy, doświadczeniach i badaniach. Na przestrzeni lat inaczej postrzegano takie pojęcia jak Bóg, natura, miłość i praca. Najlepiej te różnice można zrozumieć na przykładach z literatury, porównując bohatera romantycznego (Jacek Soplica ) z bohaterem pozytywistycznym (Stanisław Wokulski). Co pozytywiści przejęli od romantyków? •Ideał patriotyzmu – choć inaczej realizowany. Odrzucając metodę walki zbrojnej, składali hołd powstaniom i ich bohaterom (Prus, Orzeszkowa, Sienkiewicz). •Umiłowanie piękna natury, litewskiego i polskiego pejzażu, motyw polskiego dworku szlacheckiego. •Sentymentalne spojrzenie na romantyzm (Henryk Sienkiewicz). •Szacunek dla romantycznych wieszczów, zwłaszcza dla Adama Mickiewicza. Porównanie ( romantyzm a modernizm) Modernizm to początek Młodej Polski. Zdecydowanie różniła się ona od pozytywizmu, ale w wielu kwestiach była podobna do romantyzmu, przez co często nazywamy tę epokę neoromantyzmem. Wszystkie podstawowe różnice zostały wykazane w poprzednich slajdach. Porównując je dochodzimy do następujących wniosków: Nawrót do tradycji romantycznej polegał na odwróceniu się od bohaterów pozytywistycznych, filozofii pozytywnej, od socjologicznego spojrzenia na życie zbiorowe, od mentalności filistra. Wspólna dla poezji obu epok jest nastrojowość, a także częste dostrzeganie i kształtowanie rzeczywistości. Zarówno według romantyków, jak i modernistów życie psychiczne stanowiło morze tajni i zagadek. Próbowano różnych sposobów, aby je zgłębić. Każda z epok literackich miała i swój specyficzny klimat i własną niepowtarzalną charakterystykę. Także każda wniosła coś nowego, innowacyjnego- postacie, charakterystyczne założenia, idee… Badając kolejne epoki można zauważyć, że część odwoływała się do uczuć, a połowa do rozumu. Epoki te zawsze się przeplatały, tak jak na przykład przedstawione w tej prezentacji ROMANTYZM, POZYTYWIZM I MODERNIZM. Dziękujemy za uwagę! Andżelika Bodal Anita Ogeniewska Klasa IIa

Związki polskiej literatury modernizmu i międzywojnia z psychoanalizą Redakcja: Paweł Dybel. ISBN: 97883-242-3422-6. ISBN e-book: 978-83-242-3354-0. Kategorie

Fragmenty zaznaczane z pomocą tego hasła odnoszą się do zwyczajów związanych z piciem spirytualiów, niekoniecznie jednak dają się określić słowem: pijaństwo (które też znalazło się na liście, w związku np. z lekturą fraszek Kochanowskiego i satyr Krasickiego). Tak się złożyło, że — alfabetycznie — alkohol znalazł się na pierwszym miejscu naszej listy, co nie stawia go na czele w hierarchii 1880-1900 twórcy europejscy: Ch. Baudelaire, J. A. Rimbauld, P. Verlaine, S. Mallarme, O. Wilde, A. Strindberg, R. M. Rilke, A. Błok, A. Czechow, M. Maeterlinck, H. Ibsen, G. B. Shaw; polscy: S. Wyspiański, G. Zapolska, S. Przybyszewski, W. Reymont, S. ŻeromskiReprezentatywne gatunki dramat, powieść, aforyzmNowatorska tendencja w sztuce i literaturze przełomu XIX i XX w. W literaturze polskiej pojęcie to występuje często jako synonim Młodej Polski albo określenie wstępnej fazy jej rozwoju, ale tendencje modernistyczne miały charakter międzynarodowy. Znamienny był dla nich protest wobec kultury mieszczańskiej, poczucie kryzysu kultury (dekadentyzm, pesymizm) i poszukiwanie nowych form ekspresji (symbolizm, kult „sztuki dla sztuki”, zjawisko cyganerii artystycznej skłóconej ze środowiskiem filistrów; później naturalizm, ekspresjonizm, intuicjonizm). Najważniejsze ośrodki znajdowały się we Francji i Niemczech ( wpływ filozofii H. Bergsona, A. Schopenhauera i F. Nietzschego), ale charakterystyczne było twórcze włączenie się do ogólnoeuropejskiego nurtu kultury państw dotąd pozostających na uboczu.

Związki literatury i filozofii w epoce modernizmu. Przedstaw związki literatury i filozofii w epoce modernizmu. Dokładniej pod tym kątem przeanalizuj dwa, trzy wybrane utwory. Filozofia modernizmu to przede wszystkim trzy nazwiska: Schpenhauer, Nietzsche i Bergson. Pierwszy z nich tworzył na W gospodarstwie Wawrzona trwają przygotowania do wyprowadzki — rodzina musi iść w jednak tylko Wawrzonowa, sam gospodarz wyleguje się po topieniu smutków w alkoholu. Kobieta, przechadzając się po gospodarstwie, ubolewa nad losem rodziny i zastanawia się, jak teraz będzie wyglądało ich W Porębie ukazuje obrazek z chłopskiego życia — w realistyczny sposób przedstawia ich obyczajowość i problemy, nie stroniąc od trudnych tematów związanych z przykrymi Stanisław Reymont to jeden z najważniejszych pisarzy młodopolskich, przedstawiciel realizmu i naturalizmu, prozaik, nowelista. W 1924 roku został nagrodzony literacką Nagrodą Nobla za powieść Chłopi.

Scharakteryzuj styl i język wybranej epoki literackiej na przykładzie dwóch reprezentatywnych dla niej pisarzy (Romantyzm). Średniowieczny asceta. Renesansowy humanista. Barokowy Sarmata. Twórcy współczesnej literatury wobec baroku. Zanalizuj na wybranych przykładach literackie odniesienia i ich funkcje.

Koncepcje polskiego filozofa miały istotny wpływ na rozwój myśli modernistycznej w Czechach. Poruszane przez niego problemy: kryzysu i odrodzenia religijnego epoki, znaczenia modernizmu dla odnowy Kościoła, relacji między religią a sztuką, stoją w centrum zainteresowania czeskich myślicieli i artystów związanych z ruchem

Młodopolskie nurty. W Młodej Polsce narodziły się nowe, innowacyjne nurty oraz kierunki literackie i artystyczne. Eksplozji towarzyszyło równoczesne pojawienie się pojęć krytycznych, zdolnych podsumowywać, oceniać i opisywać owe prądy. Jednoznaczne sklasyfikowanie dorobku jednego pisarza pod katem obecności danego kierunku jest

Literatura renesansowa czerpała bardzo wiele pomysłów i sposobów ich realizacji z literatury starożytnej. Przejawem tego było na przykład sięganie do filozofii antycznej - szczególnie do filozofii stoików i epikurejczyków. Dla Epikura bardzo ważne było pytanie o to jak należy żyć.

DEKADENTYZM-pojęcie to wywodzi się od tytułu francuskiego pisma literackiego „Decadent” założonego w 1886r przez Anatola Baju. Termin ten w szerszym sensie oznacza schyłek, rozpad jakiejś kulturowej formacji, wyraża przekonanie o nieuchronności schyłku kultury, starzeniu się społeczeństw, o bankructwie dotychczasowych ideałów i wyczerpaniu się zdolności do tworzenia nowych.

Przygotuj konspekt referatu: Leopold Staff w epoce modernizmu – przemiany ideowe. Wstęp Postaw tezę – zajmuję się tylko wycinkiem twórczości poety, dla którego modernizm jest etapem prób i poszukiwań twórczych. Pełną dojrzałość osiągnie Staff rozwijając swój kunszt poetycki w katach późniejszych, doświadczając

Źródła myśli greckiej to zespół czynników politycznych, społecznych, ekonomicznych i kulturowych występujących w okresie archaicznym historii świata greckiego, które doprowadziły do przekształcenia się w nim religii, mniemań o charakterze mądrościowo-moralnościowym i wiedzy praktyczno-technicznej w naukę i filozofię. eKAbU.